Aile ikamet izni için gereken şartlar, başvuruyu yapacak olan destekleyici ve ikamet izni alacak kişi için ayrı ayrı belirlenmiştir.

Aile İkamet İzni Taleplerinde Destekleyicide Aranan Şartlar:

• Yeterli Gelir: Destekleyicinin toplam geliri asgari ücretin altında olmamalıdır. Ailedeki her bir birey için hesaplanacak aylık gelir, asgari ücretin üçte birinden düşük olmamalıdır.
• Sağlık Sigortası: Destekleyicinin, tüm aile bireylerini kapsayan bir sağlık sigortası yaptırmış olması gerekmektedir. Bu sigorta, aile üyelerinin sağlık ihtiyaçlarını karşılayacaktır.
• Adli Sicil Kaydı: Destekleyicinin, son beş yıl içerisinde aileye karşı işlenmiş herhangi bir suçtan mahkûm olmamış olduğunu adli sicil kaydı ile belgelemesi gerekmektedir.
• Adres Kaydı: Destekleyicinin, Türkiye'nin resmi adres kayıt sistemine kaydı olması gerekmektedir. Bu kayıt, genellikle nüfus müdürlükleri veya e-Devlet üzerinden yapılır.

Türkiye'de aile ikamet izni ile yaşayan bir yabancının, evliliği sona erdiğinde aldığı ikamet izninin durumu belirli kurallara bağlıdır.

Boşanma Durumu:

• En Az Üç Yıl Aile İkamet İzni: Yabancı, Türkiye'de en az üç yıl boyunca aile ikamet izni ile yaşamışsa, boşanma sonrasında kısa dönem ikamet iznine başvurabilir.
• Evliliğin Üç Yıldan Kısa Sürmesi: Eğer evlilik üç yıldan kısa sürmüşse, bazı istisnalar dışında kısa dönem ikamet izni verilmez. Ancak yabancı, başka bir ikamet izni türüne (örneğin öğrenci ikamet izni) başvurabilir.

İstisnalar:

• Aile İçi Şiddet: Eğer yabancı eş, aile içi şiddet mağduru olduğunu mahkeme kararıyla kanıtlarsa, üç yıl bekleme şartı olmaksızın kısa dönem ikamet izni alabilir.
• Destekleyicinin Ölümü: Yabancının Türk vatandaşı eşinin ölümü durumunda, mevcut aile ikamet izni süresi sona erene kadar kullanılabilir ve bu sürenin ardından kısa dönem ikamet iznine başvurulabilir.

Aile İkamet İzninin İptal Edilme Sebepleri:

• YUKK 35. Maddeye Uygunluk: Eğer Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) 35. maddeye göre gereken şartlar karşılanmıyorsa veya sonradan ortadan kalkarsa, aile ikamet izni iptal edilir.
• Giriş Yasağı: Yabancıya Türkiye'ye giriş yasağı veya sınır dışı kararı verilmişse, aile ikamet izni başvurusu reddedilir.
• Amacı Dışında Kullanım: Aile ikamet izni, başka bir amaç için kullanılırsa iptal edilir.
• Yurt Dışında Fazla Kalış: Eğer kişi, zorunlu bir sebep olmadan son bir yıl içinde toplam 180 günden fazla yurt dışında kalmışsa, aile ikamet izni iptal edilir.
• Sahte Evlilik: Eğer evlilik yalnızca ikamet izni almak amacıyla yapılmışsa, aile ikamet izni iptal edilir.

Eğer aşağıdaki durumlar mevcutsa, evliliğin yalnızca ikamet izni almak amacıyla yapıldığı şüphesi doğar ve konu araştırılır:

• Aynı Evde Yaşamama: Eşlerin aynı evde yaşamadığı ya da aile olarak bir arada olmadıkları yönünde şikayetler varsa.
• Ortak Dil Yok: Eşlerin birbirleriyle konuşabilecekleri ortak bir dilin bulunmaması.
• Fazla Yaş Farkı: Eşler arasında mantıksız derecede büyük bir yaş farkının olması.
• Vize veya İzin İhlali: Yabancı eşin vize ya da ikamet izniyle ilgili ihlalleri bulunuyorsa.
• Anlaşmalı Olduğunu İtiraf: Eşler, evliliğin anlaşmalı olduğunu itiraf etmişse.
• Yasadışı Gelir: Eşlerden birinin yasadışı yollarla geçimini sağladığı tespit edilirse.
• Gelir ve Yaşam Standardı: Ailenin gelirinin yaşam standardına uygun olmadığı durumlarda.

Araştırma Nasıl Yapılır:

Araştırma sırasında aşağıdaki kurallar dikkate alınır:

• Kimseyi rahatsız etmeyecek, onur kırıcı olmayan bir yaklaşım benimsenmelidir.
• Özel hayata ve konut dokunulmazlığına saygı gösterilmelidir.
• Eşlerle ayrı ayrı ve birlikte görüşmeler yapılır.
• Ortak sorumlulukların olup olmadığı incelenir.
• Komşular, çevre ve aile üyelerinden bilgi alınır.
• Sosyologlar ve psikologlar araştırmaya dahil edilebilir.

Karar Aşaması:

Araştırmanın sonucunda, evliliğin sahte olup olmadığına karar vermek üzere bir komisyon oluşturulur. Komisyon çoğunluk esasına göre karar alır.

Denetim:

İkamet izni alındıktan sonra da evlilik denetlenebilir.

Anlaşmalı Evlilikte İptal:

Anlaşmalı bir evlilik tespit edilirse, bu izin gelecekteki izin başvurularında dikkate alınmaz.

Bilgi Verme:

Eğer anlaşmalı evlilik tespit edilirse, emniyet birimlerine hemen bildirilir.

Bu metin, yasal düzenlemeleri anlaşılır bir dille ifade etmeyi amaçlamaktadır. Kesin ve hukuki yorumlar için metnin hukuki danışmanlık olmadığını hatırlatırız.

Ebeveyn Onayı:

Çocukların aile ikamet izni alabilmesi için, yurt dışında yaşayan ve ortak velayeti olan anne veya babanın onayı gerekmektedir.

18 Yaşına Kadar Eğitim:

Aile ikamet izni, çocuklara 18 yaşına kadar ilk ve ortaöğretimde eğitim hakkı tanır. 18 yaşını doldurduktan sonra, öğrenimlerine devam etmek istiyorlarsa öğrenci ikamet izni almak zorundadırlar.

18 Yaş Üstü ve Yasal Temsilci:

Eğer çocuk 18 yaşını doldurmuşsa fakat yasal temsilcisi tarafından bakılmak zorunda ise, aile ikamet izni devam eder.

Sosyal Sigortalar Kanunu:

18 yaşını doldurmuş, fakat ebeveyn veya destekleyicinin bakmakla yükümlü olduğu çocuklar için, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre bir değerlendirme yapılır.

3 Yıl ve Üzeri İkamet:

Eğer bir çocuk en az 3 yıl aile ikamet izni ile Türkiye'de bulunmuşsa ve 18 yaşını tamamlamışsa, iznini kısa dönem ikamet iznine çevirebilir veya başka bir ikamet izni türü için başvurabilir.

Özel Durumlar:

• Turizm Amaçlı İkamet İzinleri Sahibi Destekleyici Olamaz: Turizm amaçlı ikamet izni sahipleri, bu izin türü vatandaşlık için yeterli kabul edilmediğinden, aile ikamet izni için destekleyici olamazlar. Ancak, uygulamada Türk vatandaşlığına sayılan ikamet sahipleri destekleyici olabilmektedir.

İstisnalar:

• Bilimsel Araştırma ve Çalışma İzinleri Sahibi Yabancılar: Bilimsel araştırma amacıyla ya da çalışma izniyle Türkiye'de bulunanlar, aile ikamet izni için destekleyici olabilirler.
• Uluslararası Koruma ve İkamet İzni Sahipleri: Uluslararası koruma başvurusunda bulunanlar, şartlı mülteciler ve geçici korunanlar hariç, yasal kimlik belgesine sahip olanlar aile ikamet izni için başvuruda bulunabilirler. Mülteciler ve ikincil koruma statüsüne sahip olanlar da destekleyici olabilirler.

Birden Fazla Eşle Evli Olan Destekleyici:

Eğer bir kişi, kendi ülkesinin yasalarına göre birden fazla eşle evli ise, sadece bir eşine aile ikamet izni verilir. Ancak, destekleyicinin 18 yaşını doldurmamış çocuklarına ve 18 yaşını doldurmuş olmasına rağmen bakmakla yükümlü olduğu çocuklarına aile ikamet izni sağlanabilir.