Kimler Başvurabilir?

• Kısa dönem ikamet izni, kanunda sayılan özel amaçlarla Türkiye’ye gelen yabancılar için öngörülmüştür. Başvuru yapabileceklerin başlıcaları şunlardır
• Bilimsel araştırma amacıyla gelenler: Türkiye’de araştırma yapacak yabancılar, ilgili kurum izni veya beyanı sunarak başvurabilir.
• Taşınmaz malı bulunanlar: Ülkemizde konut niteliğinde taşınmazı olan ve bunu ikamet amacıyla kullanacak yabancılar ile bunların ailesi.
• Ticari bağlantı veya iş kuracaklar: Türkiye’de iş kurmak ya da ticari ilişkiler geliştirmek isteyen yabancılar (örneğin davet mektubu veya iş planı ile başvururlar).
• Hizmet içi eğitim katılımcıları: Türkiye’de düzenlenecek kurum içi eğitimlere katılacak yabancılar (eğitim programı içeriği ve süresine göre izne hak kazanır).
• Anlaşmalar/öğrenci değişim programı: Ülkemizle anlaşması olan eğitim programlarına katılan veya Erasmus, Mevlana gibi öğrenci değişim programları kapsamındaki yabancılar (eğitim süresine bağlı izne tabidir).
• Turizm amaçlı gelenler: Ülkesinden turistik gezi amacıyla gelmiş, planlı konaklama ve seyahat programını belgeleyen yabancılar.
• Sağlık tedavisi için gelenler: Kamu veya özel sağlık kuruluşlarında tedavi görecek ve tüm masraflarını karşılayacağını belgeleyen yabancılar (hastalığı kamu sağlığına tehdide yol açmayan nitelikte olmalıdır).
• Adli/idari karara bağlı kalacaklar: Mahkeme kararı veya idari makam talebiyle Türkiye’de kalması gereken kişiler.
• Aile ikamet izni şartını kaybedenler: En az 3 yıl aile ikamet izni ile Türkiye’de kalan ve farklı gerekçelerle bu hakkı kaybeden yabancılar (belirli şartlarla kısa döneme geçiş yapabilirler).
• Türkçe öğrenim kursları katılımcıları: Milli Eğitim Bakanlığı onaylı Türkçe kursuna kayıtlı yabancılar (kurs süresi kadar izin verilebilir).
• Kamu kurumları aracılığıyla gelenler: Kamu kurumlarınca düzenlenen eğitim, araştırma, staj veya kurslara katılacak yabancılar (en fazla 1 yıl süreyle).

Gerekli Belgeler Nelerdir?

• İkamet İzni Başvuru Formu: Yabancı tarafından imzalanmış güncel başvuru formu.
• Pasaport / Seyahat Belgesi: Geçerli pasaport veya yerine geçen belgenin kimlik ve fotoğraf bilgilerini içeren sayfalarının fotokopisi
• Biyometrik Fotoğraf: Son 6 ayda çekilmiş, beyaz fonlu, güncel 2 adet biyometrik vesikalık fotoğraf
• Sağlık Sigortası Poliçesi: İkamet süresini kapsayan özel sağlık sigortası veya SGK provizyon belgesi gibi geçerli sigorta belgeleri
• Süre tüm izin dönemiyle uyumlu olmalıdır.
• Harç ve Ücret Dekontları: İkamet izni harcı ile belgelendirme ücretinin yatırıldığını gösteren banka dekontları
• Bazı ülkeler muaf olabilmektedir.
• Adres Belgesi: Türkiye’de kalınacak yerin adresini gösteren nüfus müdürlüğü yerleşim yeri belgesi, kira sözleşmesi veya tapu gibi resmi belge. Yabancının Türkiye’deki ikamet adresi doğru ve güncel olmalıdır.
• Ek Belgeler: Başvuru amacına göre ek belgeler sunulur. Örneğin bilimsel araştırma için kurumdan izin yazısı; iş/iş bağlantısı için davet mektubu veya sözleşme; eğitim için üniversite/kurs kabul yazısı; tedavi için hastaneden kabul belgesi; taşınmaz için tapu belgesi gibi dokümanlar başvuruya eklenir.
• Bu belgeler eksiksiz ve doğru şekilde hazırlanarak e-İkamet üzerinden online başvuru sırasında sisteme yüklenmeli, randevu tarihinde de asılları İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne ibraz edilmelidir
• Belgelerde eksiklik olması durumunda, İl Göç İdaresi başvuru sahibine 30 güne kadar ek süre vererek belge tamamlama isteyebilir

Başvuru Süreci Nasıl İşler?

• Sistem Kaydı ve Online Başvuru: Türkiye’ye giriş yaptıktan sonra e-İkamet (https://e-ikamet.goc.gov.tr/) sistemi üzerinden yabancı kullanıcı hesabı oluşturulur. İlk başvuruda “İkamet İzni Başvurusu Yapıyorum” seçilir, gerekli bilgiler girilir ve gerekli belgeler taranarak sisteme yüklenir
• Randevu Alma: Başvuru formu doldurulup evraklar sisteme eklendikten sonra, e-İkamet üzerinden uygun bir gün ve saatte İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne randevu alınır. Randevu belgesi sistemden alınarak saklanır.
• Başvuruya Gidiş: Randevu günü ve saatinde, randevu belgesi ve başvuru belgelerinin asıllarıyla birlikte ilgili İl Göç İdaresi’ne gidilir. Belgeler görevlilere teslim edilip evrak kontrolü yapılır
• Eksiklik Kontrolü: Başvuru sırasında eksik evrak tespit edilirse, idare başvuru sahibine tamamlaması için genellikle 30 güne kadar süre verebilir
• Süreç bu doğrultuda devam eder
• İlk veya Uzatma Başvurusu: İlk başvuru veya kalış amacındaki değişiklik (örneğin vize türünden ikamete geçiş) başvurularında yukarıdaki süreç takip edilir. İkamet izni uzatma başvuruları da aynı sistem üzerinden yapılır ancak izin bitiş tarihinden en geç 60 gün öncesine kadar başvuru yapılması gerekir
• Başvurular şahsen de yapılabilir veya yasal temsilci/vekâletname ile avukat aracılığıyla yapılabilir. Ancak Göç İdaresi, gerekli gördüğü hallerde başvuru sahibinin randevuya bizzat gelmesini isteyebilir

Başvurunun Değerlendirilmesi ve Sonuçlanması

• İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne teslim edilen başvuru, yetkili bürolarca incelenir. İdare gerekli gördüğü takdirde başvuru sahibinden ek bilgi ve belge talep edebilir veya ilgili kurum/kuruluşlarla işbirliği yapabilir. Eksik belge bildirilirse verilen süre içinde tamamlanmayan başvurular işleme alınmaz
• Kanun gereğince ikamet izni başvuruları en geç 90 gün içinde sonuçlandırılır
• Bu süre, tüm bilgi ve belgelerin eksiksiz teslim edildiği tarihten itibaren işlemeye başlar
• Karar olumlu ise ikamet izni belgesi düzenlenir ve ilgili yabancıya tebliğ edilir. Olumsuz karar varsa başvuru sahibine gerekçesi bildirilir ve itiraz hakkı doğar. İkamet izni verilmesi halinde belge posta veya elden gönderilir; yabancının kayıtlı adres ve iletişim bilgilerinin güncel olması zorunludur

İkamet İzni Süresi ve Yenileme Koşulları

• Kısa dönem ikamet izinleri kural olarak en fazla iki yıl süreyle düzenlenir
• Belirlenen süre dolduğunda ikamet izni sona erer. İzin süresinin bitimine en az 60 gün kala, aynı usulle yeni bir izin (uzatma) başvurusu yapılması gerekir
• Uzatma başvurularında da geçerli sağlık sigortası ve güncel belgeler sunulur. Her yeni izinde de azami iki yıllık süre kuralı devam eder. İkamet izni süresi boyunca yabancının oturma adresi ve iletişim bilgilerini güncel tutması zorunludur. Adres değişikliği durumunda yeni adres, 20 iş günü içinde hem İl Göç İdaresi’ne hem de nüfus müdürlüğüne bildirilmelidir

Önemli Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Başvuru ve Belgeler: İkamet izni başvurusu e-İkamet sistemi üzerinden yapılmalı, belgeler eksiksiz sunulmalı ve başvuru sahibi/temsilcisi randevuya gidip başvurusunu tamamlamalıdır
• Ücretli üçüncü şahıs ve kurumların yaptığı başvurular kabul edilmemekte, sahte belge kullanımı tespit edilen başvurular iptal edilmektedir
• Başvurular her zaman resmi kanallardan ve şahsen veya yasal vekil aracılığıyla yapılmalıdır.
• Sağlık Sigortası Şartı: Tüm ikamet izni türlerinde geçerli sağlık sigortası zorunludur. Sigorta poliçesi, talep edilen izin süresini baştan sona kapsamalıdır
• Aksi halde başvuru reddedilir veya yenileme yapılamaz. Randevuya Uyma: Randevu gününde ve saatinde başvuru sahibinin il göç idaresinde hazır bulunması zorunludur
• Geçerli bir mazeret olmadan randevuyu kaçıran yabancının başvurusu “yapılmamış” sayılır
• Bu durumda yeniden randevu almak gerekir. Adres Bildirimi: İkamet izni süresince Türkiye’de kalınan adres, doğru ve eksiksiz beyan edilmelidir
• Adres değişiklikleri 20 iş günü içinde bildirilmeli, belge teslimatı için posta adresi ve iletişim bilgileri güncel tutulmalıdır.
• Çıkış-Giriş Hakkı: İlk ikamet izni başvurusu yapıldığında verilen İkamet İzni Müracaat Belgesi ile başvuru sahibi, ibraz ettiği başvuru belgesi ve harç makbuzu karşılığında, 15 gün içinde bir kez ülke dışına çıkıp tekrar Türkiye’ye dönebilir
• Ancak 15 günden fazla yurt dışında kalınırsa yeniden girişte vizeye tabi olunur. Uzatma başvurularında da benzer bir seyahat hakkı sağlanmaktadır.
• Çalışma İzni Durumu: Çalışma izni sahibi yabancılar, izinli oldukları süre boyunca ayrı bir ikamet izni almak zorunda değillerdir
• Ancak kısa dönem ikamet izni başvurusu, tek başına çalışma hakkı vermez. Türkiye’de çalışacak yabancılar, öncelikle ilgili mevzuata göre geçerli bir çalışma izni almak zorundadır. Kısa dönem ikamet izni ile ticari faaliyet yürütülebilir ancak bunun dışındaki istihdamlar çalışma izniyle mümkün olur.
• Süre Sınırı: Kısa dönem ikamet izinleri kural olarak 2 yıl ile sınırlıdır
• Bazen iki yıllık izin sonunda başka bir tür ikamet izni (örneğin uzun dönem ikamet izni) için başvuru yapılabilir. Uzatmalar da ikişer yılla sınırlı kaldığından, toplamda sürekli ikamet için aile veya uzun dönem ikamet izni türlerine geçiş de değerlendirilir.
• Sahte Belge ve Dolandırıcılık Uyarısı: Göç İdaresi dışındaki üçüncü şahıslar veya kurumlar adına başvuru yapılmamalıdır. Sahte belge üreten kişi/kurumlara itibar edilmemeli, ikamet izni başvuruları her zaman resmi yollardan gerçekleştirilmelidir
• Sahte belge kullanımı, başvurunun iptali ve hukuki yaptırımlarla sonuçlanabilir.